Ochrona powietrza

Główne źródła zanieczyszczeń atmosfery w rolnictwie

        Konieczność ochrony powietrza na obszarach wiejskich jest znacznie mniej zauważalna w porównaniu z potrzebą ochrony wód. W rzeczywistości powietrze jest często zanieczyszczone pyłami, mikroorganizmami i pyłkami roślin, a także lotnymi substancjami o charakterze nieorganicznym i organicznym.
Głównymi substancjami zanieczyszczającymi powietrze, mogącymi pochodzić z rolnictwa są:
a) pyły (cząstki gleby)
b) dymy
c) różne lotne związki o przykrym zapachu, tzw. substancje odorowe
d) gazy cieplarniane: metan, tlenki azotu, amoniak
e) pestycydy

Zapylenie powietrza
         Zagrożeniem mogą być pyły powstające w erozji wietrznej, w ruchu maszyn i narzędzi rolniczych po powierzchni suchej gleby, transportu nawozów i prac żniwnych.
Aby uniknąć zapylania powietrza należy:
- wszystkie zabiegi uprawne należy wykonywać przy optymalnej wilgotności gleby,
- w czasie transportu nawozów stałych należy zabezpieczyć je przed rozsypywaniem się,
- utrzymywać powierzchnię gleby z pokrywą roślinną przez jak najdłuższy okres w ciągu roku.

Zadymianie
         Jest ono znacznie niebezpieczniejsze od pyłów, ponieważ wydzielają one często substancje toksyczne oraz częste likwidowanie odpadów w gospodarstwie.
Aby ograniczyć zadymienia należy:
- spalać tylko tą część odpadów, których nie można zagospodarować w żaden inny sposób, a w wyniku spalania nie powstaną żadne toksyczne substancje
- proces spalania powinien odbywać się pod odpowiednim nadzorem,
- ograniczać i kontrolować powstanie odpadów,
- śmieci i odpady zdatne do kompostowania ponownie,
- kupować produkty, które są zapakowane w folie ulegającą rozpadowi w bezpieczny sposób dla środowiska,
- nie spalać odpadów niebezpiecznych, np. opon, opakowań po środkach ochrony roślin
- nie wypalać roślinności na łąkach i pastwiskach, nieużytkach, rowach i pasach przydrożnych, ściernisk i słomy, łętów ziemniaczanych.

Substancje odorowe
        Są one nie tyle szkodliwe, co uciążliwe dla otoczenia.
Największa emisja takich substancji występuje podczas rozprowadzanie ich po polu, a zapach jest odczuwalny na dużą odległość. Najlepiej jest rozprowadzać gnojownicę na pole w pochmurne dni, aby jak najmniej odpadów odorowych dostało się do atmosfery. Gnojownicy nie należy przewozić w na miejsce przeznaczenia w przepełnionych beczkowozach, aby nie rozlewała się na drogi podczas transportu. Aby ograniczyć dostawanie się substancji odorowych do powietrza należy szybko wymieszać go z glebą lub kompostować gnojownicę.
Przykre zapachy rozprzestrzeniają się również z pomieszczeń inwentarskich - szczególnie z chlewni. Można je ograniczyć przez utrzymywanie codziennej higieny w pomieszczeniach dla zwierząt i w ich otoczeniu (okólniki, wybiegi) oraz utrzymywanie sprawności urządzeń wentylacyjnych zapewniających dobre samopoczucie i zdrowie zwierząt.
Źródłem przykrych zapachów mogą być też źle składowane pasze, np. kiszonki, pasze półpłynne typu wywar, melasa, które należałoby by przechowywać w szczelnych silosach lub pojemnikach, gdyż wydzielają one szczególnie silny zapach.

Gazy cieplarniane
         Ulatniają się do atmosfery z odchodów zwierzęcych, oddychania zwierząt, z nawozów organicznych, z gleby i z procesów spalania. Najłatwiej ograniczyć zanieczyszczenia pochodzące z nawozów stosując właściwe nawożenie, przez prawidłowe wykonanie melioracji, z procesów spalania przez ograniczenie ich do minimum.

Pestycydy
        Są to związki chemiczne, stosowane w celu zabicia lub osłabienia organizmów określanych mianem szkodliwych, niepożądanych, np. chwastów, szkodników, czynników chorobotwórczych.
Chemiczne środki ochrony roślin mogą stworzyć zagrożenie dla powietrza, jeśli preparat jest źle rozpuszczony w wodzie, co powoduje zwiększenie się koncentracji roztworu.
Aby tego uniknąć należy :
- przed rozpoczęciem zapoznać się z prognozą pogody (siła wiatru, opady)
- sprawdzić stan techniczny sprzętu do opryskiwania
- ustawić belkę opryskiwacza na odpowiedniej wysokości
- podczas opryskiwania należy utrzymywać stałą prędkość poruszania się i ciśnienie w dyszach.
Stosowanie pestycydów, które są obce przyrodzie zaburzają równowagę biologiczną, skażają środowisko oraz emitują szkodliwe związki dla powietrza.
Uwaga:
Skutki pestycydów mogą dosięgnąć człowieka ze względu na długotrwałość działania i na rozprzestrzenianie się środków ochrony w środowisku. Duże znaczenie mają pozostałości pestycydów, które występują w produkcie jako resztki substancji stosowanej w uprawie rośliny, a nie zanikają podczas wytwarzania artykułów spożywczych.

Zanieczyszczenie powietrza różnymi związkami w gminie Wolsztyn.
        Na terenie gminy Wolsztyn nie występują duże zakłady przemysłowe, które mogłyby zanieczyszczać powietrze. Notuje się duży stopień zapylenia poprzez wykorzystywanie sposobów ogrzewania (węgiel marnej jakości o dużej zawartości siarki i popiołów). W ostatnich latach pojawiło się wiele opakowań z tworzyw sztucznych, których spalanie powoduje przedostawanie się dużych ilości zanieczyszczeń do otoczenia np. dioksyny, furany, fosgen itp. Poza tym niepokojąco zwiększyła się ilość spalin samochodowych w powietrzu, ponieważ na terenie gminy znajduje się odcinek drogi krajowej Poznań - Zielona Góra na której odbywa się coraz większy ruch tranzytowy. Oprócz wymienionych zanieczyszczeń pojawiają się jeszcze inne:
- ozon,
- tlenek węgla,
- dwutlenki azotu,
- dwutlenek siarki,
- pyłu zawieszony.

        Gazy te nagromadzają się w górnych częściach atmosfery, powodując stopniowe ocieplanie się klimatu na kuli ziemskiej. Monitoring przeprowadzony 10 km od granic gminy Wolsztyn wykazał że występują następujące ilości skażeń w atmosferze:
- tlenek węgla (CO) - jego stężenie w ciągu 30 minut pomiarów wynosiło 48% normy, a max. w ciągu doby wynosiło 150% normy
- dwutlenek siarki (SO2) - w ciągu 30 minut stężenie wynosiło 40% normy, a max. w ciągu doby również wynosiło 40% normy
- dwutlenek azotu (NO2) - stężenie tego gazu w ciągu 30 minut wynosiło 15% normy, a max. w ciągu doby wzrosło do 30% normy
- pył zawieszony - w ciągu 30 minut stężenie pyłu wynosiło 110% normy, a max. dobowe wzrosło do 126% normy Powyższe wskaźniki dowodzą, ze nie następuje skażenie środowiska wyżej wymienionymi czynnikami. Inaczej przedstawia się sprawa ozonu. Jego max. Stężenie w ciagu 30 minut pomiaru wynosiło 275% normy, a w ciągu doby wzrosło o 315% i wynosiło 590% normy.
         Wpływ na wielkość skażeń na terenie gminy Wolsztyn ma Huta Miedzi Głogów. Badania epidemiologiczne wykazują, że ozon wnika głęboko do płuc i wywołuje zaburzenia w funkcjonowaniu układu oddechowego taki jak kaszel, bóle głowy, zapalenie spojówek itp. Oddziaływuje nie tylko na ludzi i zwierzęta, lecz także uszkadza aparaty asymilacyjne hamując fotosyntezę.

Polityka ekologiczna - ochrona powietrza w gminie Wolsztyn
        Wszelkie działania w zakresie ochrony atmosfery prowadzone są zgodnie z zatwierdzoną przez Radę Miejską i Zakład Gazowniczy w Zgorzelcu Koncepcją gazyfikacji gminy Wolsztyn, która ma na celu maksymalne zmniejszenie emisji pyłów kominowych do atmosfery. Należy wspomnieć, że był to do niedawna wielki problem dla lokalnej społeczności, szczególnie ze strony bardzo licznych na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych pieczarkarni i kurników - opalanych węglem, które za pośrednictwem niskich kominów były bardzo uciążliwe dla ludności - powstawało zjawisko tzw. cienia aerodynamicznego. Aby chronić atmosferę, od roku 1991 zaczęto systematyczną gazyfikację gminy, budując sieci gazowe (przy prawie 50% udziale mieszkańców) w następujących wsiach :
- Obra
- Tłoki
- Chorzemin
- Karpicko
- Obra Nowa
- Adamowo
- Niałek Wielki
- Nowy Widzim
- Stary Widzim
- Nowa Dąbrowa
- Kębłowo
- Wroniawy
- Stradyń
- Powodowo

         Mieszkańcy w/w wsi w większości dokonali modernizacji węglowych kotłowni domowych na opalane gazem ziemnym. Również lokalne zakłady i instytucje użyteczności publicznej (m.in. szkoły, przedszkola) ogrzewają swoje obiekty gazem.
Łącznie wykonano 91 km sieci gazowych. Obecnie, po intensywnych pracach, sieć gazowa obejmuje około 85% terenu gminy, a trwają przygotowania mające na celu zgazyfikowanie reszty wsi w gminie.