Igrzyska olimpijskie zapisały się w pamięci wielu z nas jako wspaniała rywalizacja sportowców pełna nieoczekiwanych zwrotów akcji i wspaniałych osiągnięć, rekordów, ale igrzyska które zasługują na szczególną uwagę to Meksyk 1968 i Sydney 2000.

Postaram się przybliżyć owe wydarzenia w jak największym stopniu.

            Meksyk to państwo w Ameryce Północnej nad Oceanem Spokojnym; 2 mln km²; 96,6 mln mieszkańców, stolicą jest Meksyk, dzieli się na 31 stanów. Językiem urzędowym jest hiszpański, republika. Teren charakteryzują liczne czynne wulkany, silne trzęsienia ziemi, klimat od zwrotnikowego suchego do podrównikowego wilgotnego. Stolica Meksyku leży na wysokości 2250 m., największa aglomeracja świata, 15,5 mln mieszkańców. Ośrodek nauki, kultury i turystyki. Charakterystyczne nowoczesne budowle, to miasteczko uniwersyteckie, stadion olimpijski.

            Historycznym wydarzeniem w życiu tego kraju to XIX igrzyska w 1968r., które odbywały się od 12 do 27 października w stolicy Meksyku. Uczestniczyło 6059 zawodników z 112 państw, w tym 176 z Polski. Rozegrano 172 konkurencje w 18 dyscyplinach sportu. Igrzyska te były rozgrywane w bardzo trudnych warunkach ze względu na wysokość 2300 m. Wymagały one szczególnego przygotowania kondycyjnego od zawodników, lecz warunki te sprzyjały biciu rekordów, ustanowiono 45 rekordów świata, szczególnie w lekkoatletyce. Z igrzysk nakręcono pełnometrażowy film kolorowy, by uwiecznić tak wspaniałe wyniki!

            Uroczystego otwarcia dokonał prezydent Meksyku Gustaro Diaz Ordaz. Po raz pierwszy w historii igrzysk znicz olimpijski ( symbol trwałości idei i tradycji antycznych igrzysk w czasach nowożytnych. Ogień znicza każdorazowo jest wzniesiony w ruinach świątyni Hery w Olimpii za pomocą skupionych promieni słonecznych, następnie sztafeta biegaczy przenosi go na miejsce igrzysk) zapaliła kobieta Enriqetta Basilio.

            Polacy na igrzyskach zaprezentowali się może nie rewelacyjnie, ale dobrze w klasyfikacji medalowej. Zajęli 11 miejsce z dorobkiem 5 złotych, 2 srebrnych i 11 brązowych medali – w sumie było ich 18.

            Z polskich zawodników złote medale zdobyli: Irena Kirszenstein-Szewińska (bieg na 200 m i ustanowiła nowy rekord świata 22,5 s) oraz wywalczyła brązowy medal na 100 m. Szewińska oprócz sukcesów poniosła również porażki. Na treningach uzyskiwała zawrotne odległości w skoku w dal, w konkursie jednak spaliła dwa skoki i nie zakwalifikowała się do finału, a na dodatek zgubiła pałeczkę w sztafecie 4x100 m.

            Jerzy Pawłowski przełamał hegemonię Węgrów trwającą od  1928 r i zdobył złoto w szabli. Waldemar Basznowski w podnoszeniu ciężarów w wadze lekkiej oraz Jerzy Kulej w boksie w wadze lekkopółśredniej – powtórzyli swoje sukcesy z Tokio 1964 r. zdobywając złoto.

            Józef Zapędzki niespodziewanie zwyciężył w strzelaniu z pistoletu automatycznego do sylwetek ( z czego się bardzo cieszymy!)

II miejsce: boks (waga musza) – A. Olech; boks (waga lekka) – J. Grudzień

II miejsce: bieg kobiet na 100 m – I. Kirszenstein- Szywińska;boks (waga papierowa) – H. Skrzypczak; boks (waga półciężka) – S. Dragan; podnoszenie ciężarów (waga do 56 kg) – H. Trębicki; podnoszenie ciężarów (waga do 67,5 kg) – M. Zieliński; podnoszenie ciężarów (waga do 82,5 kg) – N. Ozimek; podnoszenie ciężarów (waga do 90 kg) – M. Gołąb: kolarstwo torowe (wyścig na 1 km) – J. Kierzkowski; drużynowy turniej we florecie – E. Franke,A. Lisiewski, R. Parulski, Z. Skrudlik, W. Woyda; drużynowy turniej w szpadzie – B. Andrzejewski, K. Barburski, M. Butkiewicz, B. Gonsior, H. Nielaba; Siatkówka kobiet -  H. Aszkiełowicz, L. Chmielnicka, K.Czajkowska, K. Jakubowska, K. Krupa, J. Książek, J.Ledwig, B. Niemczyk, K. Ostromęcka, E. Porzec, Z. Szczęśniewska, W. Wiecha.

            W ogólnej punktacji medalowej zwyciężyli Amerykanie (45 złotych, 28 srebrnych i 34

brązowe) kolejni to ZSSR zdobyli (29złotych, 32 srebrne i 30 brązowych). Trzecie miejsce zajęła reprezentacja Japonii z 25 medalami (11 złotych, 7 srebrnych, 7 brązowych)

            Bohaterowie tych igrzysk to:

• amerykański skoczek Bob Beamon rekord skoku w dal – 8,90 (przetrwał nie poprawiony 23 lata)

• Vera Caslawska (w Tokio zdobyła 3 złote medale), a w Meksyku 4 złote i 2 srebrne medale.

• w biegach długodystansowych triumf święcili Kenijczycy: Kipchoge Keino na 1500 m , Amos Biwotna na 3 km. z przeszkodami i Waftali Temu na 10 km.; w dodatku z kolegami zdobyli jeszcze 4 srebrne i 2 brązowe medale. (Tylko pogratulować wspaniałej kondycji!). Ich wygrana szczególnie była zasłużona gdyż biegali w arcytrudnych warunkach niedoboru tlenu.

            Podczas uroczystości wręczenia medali doszło do protestu medalistów, amerykańskich Murzynów przeciw segregacji rasowej (wydarzenie szczególnie nagłośnione w krajach demokracji ludowej). Mistrz olimpijski Tomie Sith (jako pierwszy na świecie przebiegł w Meksyku 200 m poniżej 20 sekund) i brązowy medalista John Carlos podczas odtworzenia amerykańskiego hymnu unieśli w górę pięści w czarnych rękawiczkach, symbolizując ruch murzyński ( Black Power ) . Za ten gest kierownictwo ekipy usunęło ich z wioski olimpijskiej.

            Sensacyjnym wydarzeniem było zwycięstwo kolarzy z Holandii w drużynowym wyścigu na 100 km., niestety dziennikarze ujawnili fakt, iż czwórka zawodników przed startem wstrzykiwała hormony, lecz w tym przypadku nic to nie dało, gdyż wtedy hormony nie figurowały na liście zakazanych środków. Ciekawy był też przypadek przysięgi młodziutkiego meksykańskiego pływaka Felipe Munoza, że jeśli nie wygra wyścigu na 200 m stylem klasycznym, to popełni samobójstwo. Szczęśliwie wygrał, choć wcale nie był „czarnym koniem” tej konkurencji (widać wiara, upór i determinacja czynią cuda)!

            Były to igrzyska na wysokim poziomie nie tylko ze względu na ilość bitych rekordów, ale ze względu na wysokość 2300 m. nad poziomem morza i elastyczną nawierzchnię tartanową na bieżni. Rozrzedzone powietrze sprzyjało uzyskiwaniu nieosiągalnych ówcześnie rezultatów w krótko trwających konkurencjach (sprinty, skoki), ale miało też swoje wady. Brak tlenu powodował gorsze wyniki i niesamowity wysiłek na długich dystansach oraz omdlenia zawodników na mecie. Meksyk stał się kolejnym laboratorium doświadczalnym sportu, od tego momentu ośrodki treningowe w wysoko położonych miejscowościach górskich. Badano tam wpływ wysokości na siłę, wytrzymałość i wyniki sportowców, a każda wiedza jest później wykorzystywana do udoskonalenia dyscyplin, techniki i samej świadomości zawodników.

            Sydnej miasto w Australii nad głęboko wciętymi zatokami, 3,7 mln mieszkańców – obszar metropikalny, centrum finansowo-handlowe, ośrodek kultury, sztuki, nauki: charakterystyczną cechą tego miasta są wiliczne wierzowce (Sydey Twer) i gmach opery.

            XXVI Letnie Igrzyska Olimpijskie w Sydney trwały od 15 września – 1 października 2000 r. Uczestniczyło w nich 10.321 zawodników z 199 krajów w tym 193 z Polski (widoczny postęp wg Meksyku).

            Złośliwi mówią że były to ostatnie igrzyska XX w., a optymiści, że pierwsze w XXIw.

           Rozegrano 300 konkurencji: w 28 dyscyplinach. Jrdnocześnie MKOL, stanowczo przeciwstawił się dalszemu powiększaniu zawodów.

            Australijczycy powierzyli zapalenie znicza aborygence, biegaczce Cathy Freeman na znak wyrównania krzywd wyrządzonej tubylczej ludności, ten symboliczny akt Freeman uwypukla zdobywając złoty medal w biegu na 400 m.

            Drugą wielką symboliczną postacią igrzysk był Ian Thrope, zdobył 3 złote medale w narodowym sporcie Australii – pływaniu.

Zawody pływackie stały pod znakiem rywalizacji pomiędzy gospodarzami, a USA; wygrali Amerykanie 23 Medale, a Australijczycy 18 medali.

            Kolejnym bohaterem igrzysk był Kubańczyk Felix Sayon, trzeci raz zdobył złoto w wadze superciężkiej.

Gwiazdą atletyki została Marion Jones wygrała sprinty 100 i 200 m. i poprowadziła sztafetę do zwycięstwa 4x400 m. i zdobyła brązowe medale w skoku w dal i sztafecie 4x100 m. Był to niezwykły wyczyn gdyż zawodniczka nie była wyspecjalizowana w jednej dziedzinie lecz w kilku i we wszystkich była świetna, świadczy to o jej talencie, sprawności i odporności psychicznej.

Natomiast naszą gwiazdą narodową był 2 krotny medalista w chodzie na 20 i 50 km czyli Robert Korzeniowski.

Aż 5 dni czekała polska ekipa na zdobycie pierwszego medalu Renaty Mauer-Różańskiej wywalczyła złoty medal w strzelaniu z karabinu sportowego z trzech postaw  na odległość 50 m. W ślad za Korzeniowskim i Mauer-Różańską podążyła Kamila Skolimowska oraz Szymon Ziółkowski robiąc ogromną niespodziankę, zwyciężając w rzucie młotem. Po raz pierwszy dla polski zdobyli wioślarze Robert Sycz i Tomasz Kucharski złoty medal w dwójkach podwójnych wagi lekkiej.

W Sydney ustanowiono 12 rekordów świata w pływaniu i 6 w podnoszeniu ciężarów. Sensacją tych igrzysk to przepłynięcie 100 m. w czasie blisko dwóch minut przez Erica Moussambani z Gwinei Równikowej, który omal nie przepłacił tego wyczynu utonięciem;  zwycięstwo reprezentacji Kamerunu nad Hiszpanią w turnieju piłki nożnej, oraz nieszczęśliwe potknięcie się Roberta Maćkowiaka o nie odstawione pudło z toru – odebrało to sztafecie 4x400m pewny medal.

Posumowanie igrzysk to w klasyfikacji medalowej pierwsze miejsce 97 medali USA(40 złotych, 24 srebrne, 33 brązowe), drugie miejsce Rosja 88 medali (32 złote, 28 srebrnych, 28 brązowych), trzecie miejsce zajęły Chiny 59 medali (28 złotych, 16 srebrnych, 15 brązowych). Polska zajęła 13 miejsce i zdobyła 14 medali (6 złotych, 5 srebrnych, 3 brązowe).

Sydney przygotowało dla oglądających wspaniałe widowisko, cechowała je dobra organizacja, nowoczesne obiekty ze stadionem olimpijskim na 110 tys. widzów, widowiskowa ceremonia otwarcia igrzysk, sportowa postawa publiczności. Warto zaznaczyć iż w tworzeniu stadionu w Sydney miał udział polski architekt Edmund Obiała. Zorganizowanie igrzysk kosztowało 6,1 mld $ z tego budowa obiektów 2,7 mld $. Stacja NBC zakupiła prawa do transmisji telewizyjnych za 705 mln $ i zarobiła na tym 200mln $. Transmisje oglądało w sumie 25 mld telewidzów. Wioska olimpijska w Newington w pobliżu Parku Olimpijskiego w Sydney. Wioska, która zyskała aprobatę Greenpeace za wykorzystanie energi słonecznej i technologii segregacji i odzyskiwania odpadów, pomieści ponad 13 tysiecy osób.

Z wioski olimpijskiej był widok na Super Dome oraz Stadion Australia. Większość z 10 400 sportowców, którzy wzięli udział w olimpiadzie w Sydney mieszkało w tej wiosce, a sama wioska składała się z 800 domów i 350 apartamentów. Jest pierwszą wioską w historii Letnich Igrzysk, która była w stanie pomieścić wszystkich startujących w Olimpiadzie. Ponad 10 000 atletów i 5 000 działaczy z 200 krajów mieszkało w Wiosce, która po Igrzyskach zostanie przekształcona w osiedle mieszkaniowe (bardzo dobry pomysł – efektowne i użyteczne w jednym).

Organizowanie co 4 lata Igrzyska lub wszelakiej formy zawody sportowe są potrzebne naszemu społeczeństwu, a w szczególności młodzieży by ukształtować ich, jak nieforemną masę w całość. Jaki wpływ na kształtowanie osobowości młodego człowieka i jego życie ma rywalizacja sportowa?

Człowiek młody to jeszcze do końca nie wiedzący czego chce osobnik, waha się, zastanawia i często podejmuje błędne decyzje, ale jest pojętny i uczy się na błędach - jak każdy z nas, bo uczymy się do końca życia. A w ich przypadku? Oni dopiero poznają życie, granicę między dobrem a złem; potrzebują wzorców by ukształtować poglądy. Są niczym Ikar w przestworzach, czasem za swą zapalczywość płacą wysoką cenę. Sport to dla nich szansa na spędzenie czasu w gronie ludzi, którym ufają, polegają oraz kształcą się. W poprawczakach gdzie wielu młodych zeszło z drogi prawości duży nacisk kładzie się na sport i zakłada się drużyny sportowe. Dlaczego tak jest? Bo rywalizacja uczy nas jak dostępnymi dozwolonymi środkami być najlepszym wśród biorących udział zawodników, czasem w dyscyplinach grupowych wytwarzają się więzi między uczestnikami, nawiązują przyjaźnie i uczymy się współpracy grupowej, likwidujemy egoizm oraz zajmujemy czas, bo po co chodzić bez celu ulicami miast skoro możemy skutecznie zagospodarować czas.

Mimo licznych przeciwności po 100 latach od wskrzeszenia igrzysk olimpijskich przez Coubertena są one obecnie największymi zawodami sportowymi na świecie, które wzbudzają tak olbrzymie zainteresowanie i trzeba to wykorzystać by pokazać młodym jakie sukcesy mogą odnieść wkładający w to co robią całe serce, multum pracy, zapał, intuicje i korzystają, słuchają rad starszych doświadczonych ludzi, sportowców. Dbając o te założenia będziemy pewni, że idea citius, altius, fortius (szybciej, wyżej, silniej) jest wciąż aktualna. Odnosić zwycięstwo to przełamać barierę własnych słabości, być lepszym od innych i złamać psychiczne i fizyczne ograniczenia, które nam przeszkadzają – sport pokazuje jak uwierzyć w siebie i stopniowo dochodzić do perfekcji, często zdarza się , że niektórzy idą na tzw. „skróty” biorąc doping. Problem ten dotyczy całego ruchu sportowego. Jednak przypadki odbierania mistrzom medali kładzie cień na szlachetne idee współzawodnictwa sportowego, leżące u podstaw ruchu olimpijskiego.

Podsumowując sport ma ogromny wpływ na młodych, nie tylko na ich formę fizyczną, ale i duchową. Kształtuje osobowość młodego człowieka, pokazuje mu realne cele do osiągnięcia i ma kolosalny wpływ na jego życie. I mimo tego iż wielu z nas nie jest sportowcami na co dzień to współzawodnictwo, gra fair play obowiązuje nas w zwykłym szarym życiu. Powinniśmy przenieść te piękne idee sportu do naszych domów i wychowywać młodzież nie tylko w duchu postępu nauki, techniki, ale w duchu najważniejszych wartości, tak ważnych dla nas teraz. Różnorodność dyscyplin to drogi z których młodzi mogą skorzystać: jeśli jesteś dobry w biegach wybierz lekkoatletykę, jeśli masz siłę i nie wiesz jak ją wykorzystać startuj w rzucie młotem. Nieograniczone możliwości to te dobra które daje nam sport, a czy my z nich skorzystamy to zależy od nas, ale moim zdaniem warto poznać idee czegoś co trwa już od wieków w świecie!